Schommelingen in luchtvochtigheid verstoren meer dan je comfort, ze raken je immuunsysteem, je ademhaling, je herstel. Vanaf het moment dat ik zag hoe onvoorspelbaar het binnenklimaat zich gedraagt wist ik we moeten het vóór zijn en niet achter de feiten aan lopen.
Daarom ontwikkelde ik de verwachting, om rust te brengen waar onrust heerst. Voorspel wat je lichaam nog niet voelt maar wel merkt.
Deze onderstaande outlook geeft direct inzicht in het binnenklimaat wanneer de buitenlucht geleidelijk naar binnen stroomt en wordt verwarmd tot 20 °C, zonder dat de hoeveelheid waterdamp toeneemt. Het biedt een helder beeld van de uitdagingen waarmee het binnenklimaat de komende week te maken krijgt.
Slimme voorspelling waarmee je vooruit kunt kijken, luchtweginfecties helpt voorkomen én je omgeving veiliger maakt.
Een geavanceerd model maakt het eenvoudig te signaleren wanneer waterdamp aandacht vraagt en wanneer het binnenklimaat stabiel is. Dit geeft rust, vertrouwen en concrete voordelen. Minder werk, minder onderhoud, langere levensduur, lagere kosten. Het gevoel altijd een stap voor te zijn.
Deze week onderzoeken we, gezien het huidige weer, hoe binnenruimtes presteren ten opzichte van de normen voor een gezond en comfortabel binnenklimaat, zoals een CO₂-concentratie onder de 1000 ppm en een goede balans tussen temperatuur en luchtvochtigheid. Slechts één ruimte behaalt momenteel de viersterrenstatus als prestatieniveau, wat onderstreept hoe uitdagend het is om in de winter overal de ideale balans te vinden.
Toch bieden de modellen houvast. Door slim te sturen op de relatieve luchtvochtigheid beperken we de blootstelling aan ziekteverwekkers in de lucht. Soms vraagt dat om een compromis, zoals een iets lagere temperatuur of minder intensieve ventilatie. Extra technieken, zoals luchtreinigers of Far-UVC-licht, kunnen daarbij helpen. Het model maakt het mogelijk om luchtreinigingstechnologieën te vergelijken en hun effect op het totale binnenklimaat te beoordelen.
Vanaf mei, wanneer de buitentemperaturen stijgen, wordt het aanzienlijk eenvoudiger om alle ruimtes aan de norm te laten voldoen. Dan volstaat vaak al het openen van een raam of deur voor een gezond en comfortabel binnenklimaat.
Een visuele beoordelingslijst toont in één oogopslag de prestaties van binnenruimtes en ondersteunt continue monitoring en tijdige bijsturing.
Hieronder staan de verwachtingen voor het binnenklimaat per prestatieniveau. De waarden geven de verwachte evenwichtstoestand weer voor het CO₂-niveau (PPM), de temperatuur (°C) en de relatieve luchtvochtigheid (RH) voor volwassenen die zittende werkzaamheden verrichten.
Een nul sterbeoordeling heeft een laag prestatieniveau. Dit is geen bewuste keuze als we streven naar zowel veiligheid als comfort in de winter.
Een enkele sterbeoordeling wordt meestal geassocieerd met een laag prestatieniveau. Dit is nauwlijks een bewuste keuze als we streven naar zowel veiligheid als comfort in de winter.
Een beoordeling van twee sterren kan betekenen dat sommige binnenruimtes niet aan bepaalde klimaateisen voldoen. Toch is dit wel een bewuste keuze waarbij we accepteren dat er nog steeds uitdagingen zijn in het vinden van de juiste balans tussen veiligheid, comfort en energie-efficiëntie.
Drie sterren staan vaak voor een goed prestatieniveau, en met wat extra inspanning kunnen we dat bieden. Maar garandeert dit gangbare comfortniveau ook de veiligheid die nodig is om de hoogste norm te bereiken?
Vier sterren bouwen voort op de goede basis van drie sterren, door een hoger niveau van kwaliteit en prestaties te bereiken. De uitdaging is om dit bijna optimale niveau binnen een modaal budget te realiseren.
Vijf sterren staan voor de hoogste standaard en beloven het beste binnenklimaat. Maar is het technisch haalbaar om tot het uiterste te gaan en zijn de kosten daarvan te verantwoorden?
De droge binnenlucht van de winter van 2024-2025 ligt inmiddels achter ons. Een periode waarin velen ’s ochtends wakker werden met een schrale keel, en planten in de vensterbank het zichtbaar zwaar hadden. Maar nu, met de lentezon die vol overtuiging door de ramen prikt, is de situatie omgeslagen. De zonnestraling is zó krachtig geworden dat veel binnenruimtes zich moeiteloos opwarmen tot een behaaglijke 20°C, zonder dat er een HVAC-systeem aan te pas komt, zolang de zon maar even schijnt.
Toch betekent dit niet dat we de luchtvochtigheid uit het oog kunnen verliezen. Integendeel. Het veranderende klimaat verrast ons met het moment waarop droge lucht ons binnenklimaat beïnvloedt. Wie zich de zomer van 2022 herinnert, weet dat droogte ook dan een sluipende kracht kan zijn. In die zomer, waarin regen wekenlang uitbleef en de luchtvochtigheid daalde tot ongezonde niveaus, zagen we een onverwachte opleving van COVID-19-uitbraken. De droogte fungeerde als stille enabler, een onzichtbare factor die de verspreiding van het virus vergemakkelijkte.
Het herinnert ons eraan dat luchtvochtigheid geen seizoensgebonden bijzaak is, maar een sleutelvariabele voor een gezond binnenklimaat. Niet alleen in de winter, maar ook op zonovergoten zomerdagen. En dat maakt het volgen van deze ongrijpbare, maar invloedrijke factor het hele jaar door de moeite waard.
De onderstaande visualisaties laten recente ongunstige omstandigheden zien en dienen als referentie. Door deze te vergelijken met de prognose bovenaan de pagina, krijg je een beter inzicht in de risico's van de verwachte omstandigheden. Let op: in februari kan de relatieve luchtvochtigheid dalen tot onder de 20%.
Op oudjaarsdag 2024 werd al duidelijk dat januari koud zou beginnen, met temperaturen net boven het vriespunt.
Indirect health effects of relative humidity in indoor environments.
verwachting van 31 december 2024.
Hoewel de aanhoudende mist een vochtige indruk wekte, was de hoeveelheid waterdamp in de lucht door de lage temperaturen juist gering.
verwachting van 7 januari 2025.
Op 24 januari kwamen ziekenhuizen opnieuw in het nieuws vanwege de grote toestroom van patiënten met luchtweginfecties. Artsen gaven adviezen over hoe we de druk op de zorg konden verlichten. Wat echter volledig ontbrak in de berichtgeving, was aandacht voor de invloed van weersomstandigheden op deze situatie.
Op de website vind je bij het onderdeel insights deskundigen die uitleggen hoe weersomstandigheden het binnenklimaat en daarmee onze gezondheid beïnvloeden. Onder welzijnsprofiel wordt uitgelegd hoe deze invloeden terug te zien zijn in Nederlandse data.
Het Nivel rapporteert wekelijks de gezondheidsproblemen die in huisartsenpraktijken worden geregistreerd, zodat ze een actueel overzicht geven van wat er heerst in Nederland. Deze informatie wordt verzameld via de Nivel peilstations en de Nivel zorgregistraties eerste lijn.
RMaanden.nl – met expertise afkomstig van gerenommeerde instellingen zoals Harvard, Yale, Virginia Tech en ASHRAE uit de Verenigde Staten.