leestijd 10 minuten
In een wereld waarin we steeds meer tijd binnenshuis doorbrengen, blijkt het binnenklimaat van levensbelang. RMaanden.nl helpt je begrijpen hoe weersomstandigheden, luchtvochtigheid en ventilatie samenkomen in jouw leefomgeving en hoe je daar grip op krijgt.
Oprichter Eric Albers, data analist uit Lelystad, ontwikkelde tijdens de coronapandemie modellen die voorspellen wanneer het binnenklimaat je kwetsbaar maakt voor luchtweginfecties. Wat begon als aerosolen.com groeide uit tot een uniek platform dat met eenvoudige meetapparatuur en slimme data-analyse laat zien wat je lichaam nog niet voelt maar wel merkt. Droge lucht maakt je ziek, vochtige lucht beschermt.
Ontdek hoe jij je binnenruimtes veiliger, gezonder én energiezuiniger maakt, met voorspellingen die net zo betrouwbaar zijn als de weersverwachting zelf.
De bevindingen van Eric hebben bijgedragen aan een breder begrip van deze onderwerpen en zijn in 2024 erkend door de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) en de Centers for Disease Control and Prevention (CDC). Deze erkenning helpt om effectiever om te gaan met infectierisico’s en het voorkomen van ziektes, en biedt handvatten voor het voorspellen van toekomstige trends in infecties en sterfgevallen. Eric hoopt dat zijn werk een bescheiden bijdrage kan leveren aan het verbeteren van de gezondheid en veiligheid van mensen in Nederland.
Droge buitenlucht in de winter vergroot de kans op luchtweginfecties zoals SARS-CoV-2.
Hieronder volgt een overzicht van de manieren waarop weersomstandigheden het binnenklimaat beïnvloeden en daarmee onze blootstelling aan ziekten kunnen vergroten:
De onderstaande chatbotprompt kan worden gebruikt in bijvoorbeeld Copilot of ChatGPT. Deze genereert een tabel met in de kolommen de bronnen (zoals de WHO, CDC en ikzelf) en in de rijen de risicofactoren temperatuur, luchtvochtigheid en ventilatie. Onder de tabel volgt een beschrijving van de overeenkomsten en verschillen tussen mijn visie en de standpunten van de WHO en CDC over deze risicofactoren.
In Nederland zijn we gewend aan een mild zeeklimaat, waardoor we binnenshuis meestal goed kunnen ventileren en verwarmen. Dat biedt kansen om voor bewoners een gezond en comfortabel binnenklimaat te creëren. Het klimaat verandert echter. We merken nu al dat de luchtvochtigheid sterk kan schommelen door wisselende luchtstromen. Op de langere termijn kan het nog onvoorspelbaarder worden als de warme Golfstroom (de AMOC) afneemt. Dan zouden we in de ‘virusjackpot’ van de klimaatloterij terechtkomen. Een combinatie van omstandigheden die het risico op luchtweginfecties flink verhoogt.
Illustratie via nature.com
Veel mensen beseffen nog niet hoe groot de invloed van het binnenklimaat is op de gezondheid, vooral bij infecties zoals SARS-CoV-2. Met de juiste modellen en techniek kun je het verschil maken tussen ziek worden of gezond blijven, zeker voor ouderen en andere kwetsbaren. Deze audio-overview, gemaakt met NotebookLM van Google, bespreekt dat. Waar in Nederland de nadruk ligt op de winter, richt de CDC zich op de VS met diverse klimaatzones en meer zomerse pieken.
Herhaalde infecties, ook milde, kunnen long COVID veroorzaken: een langdurige aandoening met vermoeidheid, ademhalingsproblemen en geheugenklachten, waardoor veel mensen langdurig uitvallen. Bij omikron is het risico gemiddeld lager, maar door de hoge besmettelijkheid ontstaan toch veel gevallen. SARS-CoV-2 blijft gevaarlijk, omdat het via ACE2-receptoren vrijwel elk orgaan kan aantasten en zich niet beperkt tot de luchtwegen.
In de winter van 2024–2025 bleef een grote coronapiek uit. Waarschijnlijk hielpen zomerinfecties mee om de immuniteit op peil te houden. De hoge luchtvochtigheid in de nazomer kan bovendien hebben bijgedragen aan mildere ziekteverschijnselen. Andere luchtwegvirussen, zoals influenza, waren wél actief in de winter en zorgden voor druk op de zorg.
Sinds de zomer van 2025 zien we een duidelijke toename van de omikron-subvariant XFG. In juni werd deze door de WHO aangemerkt als ‘variant under monitoring’. Of dit in de herfst van 2025 tot een forse nieuwe coronagolf leidt, valt nog niet te zeggen. Maar een opleving als de 'R' weer in de maand zit heb ik al in juni van 2025 voorzien.
Inzicht van met hulp van ChatGPT hoe een lage luchtvochtigheid binnenshuis de overdraagbaarheid beïnvloedt.
Voor de pandemie ontbrak fundamenteel inzicht in hoe luchtwegvirussen zich werkelijk verspreiden. Zelfs onder medisch geschoolden hielden hardnekkige misvattingen stand. De overdracht verloopt immers door de lucht, dus buiten het lichaam, buiten het zicht, en zonder directe medische handeling. Juist dat maakt het zo ongrijpbaar voor medici. Het is een omgevingsproces, geen patiëntgebonden fenomeen. Dat vraagt andere deskundigheid.
De medische wetenschap focust traditioneel op processen binnen het lichaam, wat heeft geleid tot strikte disciplinaire scheiding. Daardoor blijven gebouwgebonden factoren zoals ventilatie buiten beeld. Inzichten uit eerdere pandemieën over het belang van frisse lucht raakten vergeten, met als gevolg gebrekkig begrip en merkwaardige adviezen tijdens de pandemie.
Op 28 maart 2020 communiceerde de WHO via Twitter expliciet dat het coronavirus niet door de lucht werd verspreid. Als dit wel juist was, dan zou dat de onderbouwing van de anderhalve-meter-samenleving ook ondermijnen.
In april 2020 zag ik een gesprek met Maurice de Hond waarin hij stelde dat het virus door de lucht werd verspreid en dat luchtvochtigheid daarbij een rol speelde. Dit leek me een plausibele hypothese. Het leek me relevant dat uit te zoeken aangezien dit door het RIVM en OMT werd ontkend. Ik ben toen gestart met deze website onder de naam aerosolen.com en met @aerosolen op Twitter.
Indirecte gezondheidseffecten van relatieve luchtvochtigheid in binnenomgevingen.
In mei 2020 publiceerde ik voor het eerst informatie over het bestaan van aerosolen en de rol van de luchtvochtigheid via @aerosolen en aerosolen.com.
in juli 2020 erkende de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) de mogelijkheid van verspreiding van SARS-CoV-2 door de lucht na oproepen van meer dan 230 wetenschappers. Zij vroegen de gezondheidsautoriteiten om alle mogelijke manieren waarop het virus zich kan verspreiden serieus te nemen om de verspreiding te vertragen.
In maart 2021 kwam de World Health Organization (WHO) met de Roadmap to improve and ensure good indoor ventilation in the context of COVID-19. Dit waren richtlijnen, voor luchtverversing, niet voor luchtvochtigheid.
In maart 2022 werd het toenmalige idee van mijn website om data over het binnenklimaat publiekelijk toegankelijk te maken opgenomen in A Roadmap for Living with COVID. Dezelfde maand bracht het Witte Huis (Biden-Harris) Let’s Clear The Air On COVID uit, waarin beleid werd gemaakt voor een beter binnenklimaat.
In juli 2023 publiceerde de American Society of Heating, Refrigerating and Air-Conditioning Engineers (ASHRAE), in opdracht van het Witte Huis, de standaard ASHRAE 241 – Control of Infectious Aerosols. Een kernonderdeel hiervan is de zogeheten Infection Risk Management Mode (IRMM): een status waarin strengere eisen aan het binnenklimaat worden gesteld vanwege een verhoogd infectierisico.
Het principe van risicomanagement vormt ook de basis van mijn website. Door gebruik te maken van prognoses voor het binnenklimaat, ontstaat de mogelijkheid om tijdig in te spelen op gezondheidsrisico’s en preventieve maatregelen te treffen.
In november 2023 bereikte ik een belangrijke mijlpaal door een coronagolf in Nederland nauwkeurig en vier weken van tevoren te voorspellen . Toen de golf rond kerst zijn hoogtepunt bereikte, verscheen de minister van Volksgezondheid in de media om te waarschuwen voor kwetsbare mensen aan de kersttafel, een maand te laat.
In januari 2024 herhaalde ik dit succes met een voorspelling van de griepgolf. Een jaar later, in januari 2025, volgde opnieuw een uitbraak die van te voren zichtbaar was door een scherpe daling van de hoeveelheid waterdamp in de lucht.
In april 2024 kwam de World Health Organization (WHO) met updated terminology for pathogens that transmit through the air. De WHO zegt dan dat temperatuur, luchtvochtigheid en luchtverversing bepalende factoren zijn bij de overdracht van virussen die zich door de lucht verspreiden.
In juli 2024 publiceerde de Centers for Disease Control & Prevention (CDC) de COVID-19 activity analysis waarin tevens werd vastgesteld dat temperatuur, luchtvochtigheid en luchtverversing cruciale factoren zijn die de verspreiding van luchtwegvirussen, beïnvloeden.
In september 2024 uitte Maurice de Hond kritiek op een onderzoek naar oversterfte in 2021-2022, omdat relatief meer ongevaccineerde mensen overleden aan niet-SARS-CoV-2-gerelateerde oorzaken. Dit bracht hem ertoe de betrouwbaarheid van het onderzoek in twijfel te trekken. Ik ben het hier niet mee eens en wijs op de indirecte gevolgen van SARS-CoV-2, zoals hartfalen. Het vaccin heeft levens gered, en De Honds uitspraken dragen bij aan de misvatting dat het geen effect had, terwijl het juist de crisis heeft beëindigd.
Op 23 januari 2025 heeft de regering Trump de externe communicatie van federale gezondheidsagentschappen, waaronder de Centers for Disease Control and Prevention (CDC), opgeschort. Dit gebeurde bijna drie jaar nadat de regering Biden-Harris beleid had gemaakt voor een beter binnenklimaat. De vraag is nu of het RIVM deze kennis nog van de CDC kan overnemen.
Op 10 september 2025 constateerde ik op basis van data-analyse dat de temperatuur in meerdere gebouwen onder de minimale grens was gezakt. Kort daarop, vanaf 17 september, trad een significante schommeling in de luchtvochtigheid op, waarop ik een waarschuwing heb afgegeven. Deze combinatie van factoren kon leiden tot een nieuwe verkoudheidsgolf, met een verhoogd risico op een SARS-CoV-2-uitbraak. Al in juni 2025 had ik vastgesteld dat er nieuwe virusvarianten in Nederland waren gearriveerd. Ik heb toen via al mijn sociale mediakanalen zoals @ericalbers.bsky.social, x.com/RMaanden en in/alberseric een vroegtijdig signaal afgegeven.
Op 29 september werd duidelijk dat mijn waarschuwingen terecht waren. De cijfers van infectieradar.nl lieten een scherpe stijging zien. Daarmee werd opnieuw duidelijk hoe sterk de weersomstandigheden samenhangen met het binnenklimaat en het risico op luchtweginfecties. Op 2 oktober verschenen de luchtweginfecties weer in het nieuws op nu.nl.
Voor het jurisich kader onderzocht ik het Arbobesluit. Naast het juridisch afdwingbare Arbobesluit hanteert de overheid het platform arboportaal.nl, waar gangbare adviezen en richtlijnen worden gepubliceerd over veiligheid en gezondheid op de werkplek. Het is bedoeld om interpretaties en uitleg te geven van de relevante wetten, regels en verplichtingen.
Het Arbobesluit bepaalt voor temperatuur (artikel 6.1) dat "Rekening houdend met de aard van de werkzaamheden die door de werknemers worden verricht en de fysieke belasting die daar het gevolg van is, veroorzaakt de temperatuur op de arbeidsplaats geen schade aan de gezondheid van de werknemers." De EN richtlijn (16798-1:2019 A.2.1, A.2.2) is een Europese norm voor het binnenklimaat in gebouwen en dat geeft streefwaarden zoals:
winterDeze intervallen zijn bedoeld om een balans te vinden tussen comfort en energie-efficiëntie. In Nederland wordt de norm bijvoorbeeld toegepast binnen het kader van de "Energieprestatiecoëfficiënt" en de "Bijna Energie Neutrale Gebouwen" eisen.
Voor de luchtvochtigheid in het gebouw zegt het arboportaal: "Over het algemeen wordt een relatieve luchtvochtigheid tussen de 30% en 70% als behaaglijk ervaren. De moeilijkheid bij het regelen van de luchtvochtigheid is dat de hoeveelheid vocht in de lucht altijd relatief is."
zomerDe eisen die aan de luchtverversing op de arbeidsplaats worden gesteld staan in het Arbobesluit (luchtverversing artikel 6.2) De volgende concrete invulling voor luchtverversing komt van het arboportaal: "In kantoorruimten wordt geadviseerd om een minimale luchtverversing van 30 m³/uur per persoon te hanteren bij licht fysiek inspannende werkzaamheden en 50 m³/uur bij fysiek zwaarder inspannende werkzaamheden. Voor scholen adviseert de GG&GD een minimale luchtverversing van 40 m³/uur en liever nog 50 m³/uur."
licht fysiek werkde WHO en ASHRAE streefwaarden die RMaanden.nl hanteert zijn goed toepasbaar in Nederland. Hoewel Nederlandse en Europese richtlijnen soms andere eenheden of parameters hanteren, zijn deze CO₂-meter waarden eenvoudiger en beter bruikbaar in de praktijk. Ze maken het makkelijker om verantwoordelijkheid te nemen, bijvoorbeeld door het gebruik van een CO₂-meter die deze eenheden toont, of via de actuele prognose die met deze eenheden werkt.